Azərbaycan qadını tarix boyu xalqımızın milli dəyərlərinin qoruyucusu, ailənin sütunu, cəmiyyətin aparıcı qüvvəsi və dövlətin inkişafında mühüm iştirakçısı olmuşdur. Onun siyasi, sosial, iqtisadi, elmi və mədəni həyatda fəal iştirakı, maariflənməyə və hüquqi bərabərliyə gedən çətin, lakin şərəfli yolu, Azərbaycan dövlətinin inkişafında qadınların mühüm rol oynadığını göstərir. Qədim və orta əsrlərdən başlayaraq müasir dövrə qədər Azərbaycan qadınının rolu cəmiyyətin müxtəlif sahələrində həmişə mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir. Xüsusilə müstəqillik illərində qadın hüquqlarının qorunması və gender bərabərliyinin təmin olunması istiqamətində dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər bu sahədə mühüm dönüş yaratmışdır.
Azərbaycan qadını əsrlər boyu ailənin dayağı olmaqla yanaşı, cəmiyyətin ictimai-siyasi və hərbi həyatında da mühüm rol oynamışdır. Tarixi mənbələr və dastanlar göstərir ki, Azərbaycan qadını təkcə ev işləri ilə deyil, həm də dövlət idarəçiliyi, elm, mədəniyyət və hətta hərb sahəsində də fəal olmuşdur. Hələ qədim zamanlardan Azərbaycan qadınları cəmiyyətin müxtəlif sahələrində mühüm mövqe tutmuşlar. Tomris (e.ə. VI əsr) kimi qadın hökmdarlar dövlət idarəçiliyində yüksək məharət nümayiş etdirmiş və xalqının müdafiəsində əsl sərkərdə kimi çıxış etmişlər. Nüşabə, Möminə Xatun (Atabəylər dövlətində mühüm nüfuza malik olmuşdur), Sara Xatun (Ağqoyunlu dövlətinin siyasi xadimi) kimi qadınlar öz dövrlərində ölkənin idarə olunmasında böyük rol oynamışlar. Xalq ədəbiyyatında da Azərbaycan qadınının igidliyi və müdrikliyi yüksək dəyərləndirilmişdir. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında Burla Xatun, Nigar və Həcər obrazları Azərbaycan qadınının cəsarətini və mərdliyini əks etdirir.
XIX əsrin ikinci yarısından başlayaraq Azərbaycan qadınlarının maariflənməsi, təhsil alması və ictimai həyata qatılması prosesi sürətləndi. Maarifçi Həsən bəy Zərdabinin təşəbbüsü ilə 1874-cü ildə Bakıda ilk qız məktəbi açıldı. Bu, Azərbaycan qadınının təhsil alaraq cəmiyyətin müxtəlif sahələrində iştirak etməsi üçün mühüm bir mərhələ idi. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan qadınları ictimai-siyasi həyatda daha fəal iştirak etməyə başladılar. 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Şərqdə ilk dəfə olaraq qadınlara seçib-seçilmək hüququ verdi. Bu, qadınların siyasi hüquqlarının tanınması baxımından mühüm tarixi hadisə idi
1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra qadın hüquqlarının qorunması və gender bərabərliyinin təmin olunması istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası (1995) qadın və kişi hüquqlarının bərabərliyini təmin edir. Konstitusiyanın 25-ci maddəsində gender bərabərliyi açıq şəkildə təsbit olunmuşdur. Bundan başqa, Azərbaycan hökuməti BMT-nin “Qadınlara münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunması haqqında” Konvensiyasına qoşulmuş və bu istiqamətdə bir sıra qanunlar qəbul etmişdir. Bunlar qadın hüquqlarının qorunmasını və gender bərabərliyinin təmin edilməsini dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindən birinə çevirmişdir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyev qadınların ictimai və siyasi həyatda rolunun artırılmasını hər zaman dəstəkləmişdir. 1998-ci ildə imzaladığı “Azərbaycanda qadınların rolunun artırılmasına dair tədbirlər haqqında” sərəncam qadın siyasətinin əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirdi. Bu siyasət Prezident İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilir. 2006-cı ildə yaradılmış Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi bu sahədə mühüm fəaliyyət göstərir. Bu gün Azərbaycan qadınları dövlət idarəçiliyində mühüm vəzifələr tutur. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva ölkəmizin inkişafına, mədəni irsin qorunmasına, sosial rifahın yüksəldilməsinə mühüm töhfələr verməkdədir.
Azərbaycan qadınları biznes sahəsində də mühüm rol oynayır. Sahibkarlığın inkişafı üçün dövlət tərəfindən müxtəlif güzəştli kreditlər və dəstək proqramları həyata keçirilir. Qadın Sahibkarlığının İnkişafı Assosiasiyası bu sahədə fəal fəaliyyət göstərir. Azərbaycan qadınları elmin müxtəlif sahələrində böyük uğurlar qazanmışdır. Akademiklər, professorlar və alimlər ölkəmizin intellektual potensialını artırmaqda mühüm rol oynayırlar. Elm sahəsində çalışanların təxminən 50%-ni qadınlar təşkil edir. Həmçinin Azərbaycan qadınları orduda və təhlükəsizlik strukturlarında da xidmət edirlər. Vətən müharibəsində qadın hərbçilərimizin və tibb işçilərinin göstərdiyi fədakarlıq yüksək qiymətləndirilmişdir.
Azərbaycan qadını tarixən olduğu kimi, bu gün də cəmiyyətin əsas dayaqlarından biri olmaqla yanaşı, dövlət quruculuğunda və inkişafında mühüm rol oynamaqdadır. Onların siyasət, iqtisadiyyat, elm, təhsil, mədəniyyət və hərbi sahələrdə qazandıqları uğurlar Azərbaycanın inkişafına töhfə verməkdə davam edir. Azərbaycan qadınının cəmiyyətimizdə rolunun daha da gücləndirilməsi və gender bərabərliyinin tam təmin olunması istiqamətində aparılan siyasət ölkəmizin gələcək inkişafına mühüm töhfə verəcəkdir.