15 iyun 2021-ci il tarixi Azərbaycan və Türkiyə xalqlarının qardaşlıq salnaməsinə qızıl hərflərlə həkk olundu. Məhz bu gün Şuşada – Qarabağın tacı, milli qürurumuzun simvolunda imzalanan “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi” iki dövlətin strateji həmrəyliyinin rəsmi sənədlə təsbit olunmuş təntənəsi oldu.
Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu Bəyannamə təkcə bugünün deyil, həm də yüzillərin irsini daşıyır: “Bu sənəd tarixə əsaslanır. Mustafa Kamal Atatürkün ‘Azərbaycanın sevinci sevincimizdir, kədəri kədərimizdir’ və Ulu Öndər Heydər Əliyevin ‘Bir millət, iki dövlət’ kəlamları Bəyannamənin ideya əsasını təşkil edir. Biz bu vəsiyyətə sadiqik.” Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan ilə Türkiyə arasında münasibətlərin yeni strateji mərhələyə keçdiyini bütün dünyaya bəyan etdi. Bu sənəd sadəcə hüquqi akt deyil, qardaşlığın, həmrəyliyin, ortaq tarixin və gələcək hədəflərin siyasi manifestidir. Tarixi Şuşada imzalanan Bəyannamə hər iki ölkənin milli maraqlarına xidmət edən güclü və sarsılmaz müttəfiqliyin hüquqi çərçivəsini müəyyən etdi.
Şuşa Bəyannaməsi iki ölkə arasında bütün sahələri əhatə edən əməkdaşlıq platformasıdır. Sənəddə xarici siyasət, müdafiə, iqtisadiyyat, enerji, nəqliyyat, təhsil, mədəniyyət və informasiya mübadiləsi üzrə konkret və gələcəyə hesablanmış müddəalar yer alır. Bu əməkdaşlıq formatı təkcə dövlətlərarası münasibətlərin deyil, bütövlükdə Türk dünyasının inteqrasiyasının strateji əsasını təşkil edir.
Bəyannamənin mühüm komponentlərindən biri də Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ortaq iradənin ifadə olunmasıdır. Bu dəhliz vasitəsilə Azərbaycan və Türkiyə təkcə nəqliyyatla deyil, həm də iqtisadi və siyasi mənada daha da yaxınlaşacaq. Zəngəzur dəhlizi təkcə iki dövləti deyil, bütün bölgəni birləşdirəcək qlobal əhəmiyyətli layihədir. Bəyannamədə yer alan hərbi əməkdaşlıq və qarşılıqlı yardım öhdəliyi Azərbaycan və Türkiyənin bir-birinin təhlükəsizliyini təmin etmək niyyətini təsdiqləyir. Bu, təkcə regional deyil, həm də beynəlxalq güclər balansında mühüm çəkisi olan siyasi bəyanatdır. Xüsusilə də, Ermənistan daxilində revanşist qüvvələrə ünvanlanmış mesaj olduqca açıqdır: Azərbaycanın təhlükəsizliyi Türkiyənin təhlükəsizliyidir.
Şuşa Bəyannaməsi həm də iqtisadi inteqrasiyanı gücləndirən mühüm çərçivədir. Qarşılıqlı investisiya təşviqi, ixracın şaxələndirilməsi və sərmayə mühitinin yaxşılaşdırılması üzrə tədbirlər Azərbaycan və Türkiyə iqtisadiyyatlarının daha sıx şəkildə əlaqələnməsini təmin edəcək. Bununla yanaşı, informasiya sahəsində birgə media platformalarının yaradılması, diaspor fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və beynəlxalq diplomatik arenada ortaq mövqe sərgilənməsi də strateji məqsədlərə xidmət edir.
İmzalanmasından sonra hər il 15 iyun tarixində Şuşada keçirilən beynəlxalq konfranslar – “Qurtuluşdan Zəfərə”, “Azərbaycan-Türkiyə strateji müttəfiqliyi Qafqaz və region üçün sülh və sabitlik mənbəyidir”, “Türk Dövlətləri Təşkilatı: geosiyasi reallıqlar fonunda yeni strateji hədəflərə doğru” – bu sənədin region və dünya üçün əhəmiyyətinin bir daha təsdiqidir. Şuşa artıq təkcə tarixi mədəniyyət beşiyi deyil, həm də Türk dünyasının siyasi mərkəzinə çevrilməkdədir.
Şuşa Bəyannaməsi tarixi yaddaşdan güc alaraq gələcəyə uzanan bir yol xəritəsidir. Bu sənəd Azərbaycan və Türkiyənin bir millət olaraq iki suveren dövlət kimi birgə fəaliyyət göstərməyə davam edəcəyini sübut edir. Müttəfiqliyin bu yeni mərhələsi bölgənin təhlükəsizliyinə, inkişafına və inteqrasiyasına töhfə verir. Bu, sadəcə bir sənəd deyil – bu, çağımızın strateji iradəsidir.
